Η διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς (ΗSU), (μάθημα μητρικής γλώσσας)

*Αυτή η άσκηση είναι επίσης διαθέσιμη στα Γερμανικά / Τούρκικα / Αγγλικά .*

Η “διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς” η οποία ονομαζόταν μέχρι και πριν από λίγα χρόνια “μάθημα μητρικής γλώσσας” ονομάζεται στα Γερμανικά “Herkunftssprachlicher Unterricht, HSU). Όταν οι „Gastarbeiter“, οι “φιλοξενούμενοι εργάτες”, ήρθαν στο πλαίσιο των διμερών συμφωνιών της Δυτικής Γερμανίας τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη διακοπή των προσλήψεων το 1973, το μάθημα μητρικής γλώσσας („muttersprachlicher Ergänzungsunterricht“, MEU) οργανώθηκε επίσης σύντομα στα κρατίδια για τους αλλοδαπούς μαθητές. Οι άδειες εργασίας και παραμονής των “Gastarbeiter” ήταν χρονικά περιορισμένες, οπότε το μάθημα μητρικής γλώσσας προετοίμαζε τα παιδιά για την επιστροφή στην πατρίδα τους, όπου θα μπορούσαν να συνεχίσουν απρόσκοπτα στο σχολείο.

Έχουν περάσει πολλές δεκαετίες και η τρίτη και η τέταρτη γενιά των τότε “Gastarbeiter” ζουν σήμερα στη Γερμανία. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν πλέον μόνιμη άδεια παραμονής στη Γερμανία ή/και είναι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η “διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς” δεν περιορίζεται στην ομάδα αυτή. Και σήμερα έρχονται στη Γερμανία άνθρωποι από π.χ. εμπόλεμες χώρες ή οικονομικά πιο αδύναμες περιοχές, οι οποίοι απλώς θέλουν να ζήσουν στη Γερμανία. Τα παιδιά τους παρακολουθούν επίσης το “μάθημα της πολιτισμικής κληρονομιάς”.

 

 Ποιος;

Η διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς απευθύνεται κυρίως σε παιδιά με οικογενειακό υπόβαθρο μετανάστευσης. Στο σπίτι ομιλείται τουλάχιστον μία ακόμη γλώσσα εκτός από τη γερμανική.

Τί;

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια ονομαζόταν "μάθημα μητρικής γλώσσας", ενώ πλέον χρησιμοποιείται επίσημα o όρος “διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς".
Στόχος του μαθήματος της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς είναι κυρίως η βασική εκμάθηση και εξάσκηση της γλώσσας. Επιπλέον, ο γραπτός λόγος αποτελεί επίσης στόχο.

Πώς;

Η διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς πραγματοποιείται στη Γερμανία κυρίως με 3 τρόπους.
- Σχολική εκπαίδευση στη γλώσσα κληρονομιάς (οργανώνεται από το γερμανικό ομοσπονδιακό κρατίδιο)
- Μαθήματα σε συνεργασία με προξενεία (οργανώνονται από το αντίστοιχο προξενείο)
- Ιδιωτικά μαθήματα (επί πληρωμή ή και δωρεάν που οργανώνονται από κοινότητες/συλλόγους κλπ.)
Συνήθως η διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς είναι απογευματινά ή συμπληρωματικά μαθήματα, υπάρχουν όμως επίσης και τα μαθήματα που είναι ενταγμένα στο πρόγραμμα σχολικών μαθημάτων.

Πού;

Όλες οι μορφές διδασκαλίας της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς δεν προσφέρονται από κάθε ομοσπονδιακό κρατίδιο. Ιδιωτικά μαθήματα μπορούν να βρεθούν σχεδόν παντού. Η Βαυαρία και η Βάδη-Βυρτεμβέργη, για παράδειγμα, προσφέρουν μόνο διδασκαλία μέσω προξενείου. Πολλά από τα ανατολικά κρατίδια προσφέρουν μόνο την σχολική εκπαίδευση γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς η οποία οργανώνεται από το εκάστοτε γερμανικό κρατίδιο. Στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, η διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς είναι από τις  πιο ανεπτυγμένες και προσφέρεται σε 29 γλώσσες.

Γιατί;

Από τη δεκαετία του 1960 το μάθημα μητρικής γλώσσας ξεκίνησε με το σκεπτικό να διευκολυνθεί η επιστροφή των “Gastarbeiter” και των παιδιών τους στις χώρες καταγωγής.

Πλέον το Υπουργείο Παιδείας της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας αιτιολογεί τη διδασκαλία της γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς με τον παρακάτω τρόπο:

Άρθρο 2, παράγραφος 10 του Σχολικού Νόμου* (Schulgesetz)

"Το σχολείο προωθεί την ενσωμάτωση των μαθητών των οποίων η μητρική γλώσσα δεν είναι η γερμανική, προσφέροντάς τους ευκαιρίες για την εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Επίσης, σέβεται και προάγει την εθνική, πολιτιστική και γλωσσική ταυτότητα (μητρική γλώσσα) των μαθητών αυτών."

 *Οι μεταφράσεις δεν είναι επίσημες και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν νομικά

Άρθρο 10, παράγραφος 1 του Νόμου περί Συμμετοχής και Ενσωμάτωσης* (Teilhabe- und Integrationsgesetz)

"Το κράτος αναγνωρίζει, πόσο σημαντική είναι η πολυγλωσσία για την πολιτιστική, επιστημονική και οικονομική ανάπτυξη της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και για την προώθηση της ισότιμης συμμετοχής στην εκπαίδευση στο πνεύμα του παρόντος νόμου."

 *Οι μεταφράσεις δεν είναι επίσημες και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν νομικά